Fransız çimento üreticisi Lafarge, terör örgütü DEAŞ’ı finanse etmesiyle biliniyor.
Lafarge, geçtiğimiz ekim ayında ABD’de görülen bir davada, DEAŞ’a yardım ettiğine dair suçlamaları kabul etti.
Paris merkezli şirket, 777,78 milyon dolar ceza ödemeye de razı oldu.
ABD’li askerlerin ailelerinden Lafarge’a dava
Kararın ardından Amerikalı askerlerin aileleri, DEAŞ’ın sivilleri öldürmesinde Lafarge’ın da rol oynadığını ortaya koydu.
Açılan davada, ekonomik çıkarlar yüzünden ABD’li askerlerin söz konusu terör örgütünün saldırılarında hayatını kaybettiği belirtildi.
“Bilerek yardım ve yataklık yaptılar”
Davacılar, Lafarge’ın terör örgütlerine materyal desteğinin terör faaliyetlerinde kullanılacağını bildiklerine işaret ederek Fransız şirketi, DEAŞ’ın uluslararası terörist faaliyetlerine “bilerek yardım ve yataklık yapmakla” suçladı.
Çimento fabrikasını güvenli bir şekilde kaldırıp buranın tahliye edilmediğini belirten davacılar, bu yüzden “tonlarca ham madde ve çimentonun terör gruplarına bırakıldığını” vurguladı.
“DEAŞ’a ödemeler yaptı, iş ortaklığı kurdu”
Dava dilekçesinde, “Lafarge’ın DEAŞ’a yaptığı ödemeler ve iş ortaklığı, örgüte 2010’ların başında yeni başlayan bir milis gücünden Amerikalıları öldürme niyeti ve kabiliyetine sahip acımasız bir terörist deve dönüşmesi için ihtiyaç duyduğu başlangıç sermayesini sağladı.” ifadeleri kullanıldı.
Davacılar arasında yer alan isimler
Davacılar arasında ise 2016’da DEAŞ tarafından Irak’ta öldürülen Deniz Yüzbaşı Jason Finan, yine aynı yıl Suriye’de öldürülen Deniz Kıdemli Astsubay Scott Cooper Dayton ile 2015’te Libya’da öldürülen denizci David Berry’nin ailelerinin yer aldığı kaydedildi.
Lafarge, daha önce şirketin ve kendilerine bağlı Lafarge Çimento Suriye şirketinin “üst yöneticilerinden olaya dahil olan kişilerin eylemlerinin sorumluluğunu kabul ettiklerini” açıklamıştı.
Fransa’da soruşturma aşamasında kaldı
Fransa’da 2016’dan beri kamuoyunda tartışılan “Lafarge’ın DEAŞ’a yardımı” yıllar geçmesine rağmen soruşturma aşamasında kaldı.
Konu, Fransa’da yargıya intikal etse de henüz ilerleme kaydedilmemesinin arkasında Fransız istihbaratının suç ortağı olması dolayısıyla meselenin örtbas edilmek istendiği değerlendirmeleri yapılıyor.
Fransa’daki soruşturmada sivil taraf olan Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi (ECCHR) ve yolsuzlukla mücadele sivil toplum kuruluşu Sherpa ile birkaç muhalif isimden başka davaya ilişkin kamuoyuna açıklama yapan henüz çıkmadı.
Lafarge’ın DEAŞ’ı finanse ettiğini gösteren belgeler
AA’nın haberine göre, 7 Eylül 2021’de Fransız şirketi Lafarge’ın, terör örgütü DEAŞ’ı Fransız istihbaratının bilgisi dahilinde finanse ettiğini kanıtlayan belgeler yayınlanmış ve dünya genelinde geniş yankı uyandırmıştı.
Çimentolarla sığınak ve tüneller inşa edildi
Belgelere göre, Lafarge, terör örgütü DEAŞ’la ilişkisi hakkında Fransız istihbarat servislerini sürekli bilgilendirdi. Fransız istihbarat ve devlet kurumları, Lafarge’ı terörü finanse ederek insanlığa karşı suç işlediği konusunda uyarmadı.
Bu durumu gizli tutanaklarda itiraf etti. DEAŞ, Lafarge’dan aldığı çimentoları sığınak ve tünel yapımında kullandı.
Şirket yöneticilerine teröre finansman sağlama suçlaması
Şirket hakkında Haziran 2017’de açılan soruşturma kapsamında, Lafarge’ın Yönetim Kurulu Başkanı Bruno Lafont’un da aralarında bulunduğu bazı üst düzey yöneticiler, “teröre finansman sağlamak”la suçlanmıştı.
Haziran 2018’de şirkete yöneltilen “insanlığa karşı suçlara ortak olmak” suçlaması, Kasım 2019’da düşürülmüştü.
Davaya müdahil sivil taraflar yolsuzlukla mücadele sivil toplum kuruluşu Sherpa ile ECCHR, suçlamanın düşürülmesine itiraz ederek Yargıtay’a başvurmuştu.
Paris mahkemesinden soruşturmaya onay
Fransa Yargıtayı, 7 Eylül 2021’de Lafarge’ın Suriye’de DEAŞ’lı teröristleri finanse etmesi nedeniyle “insanlığa karşı suça ortak olmak” suçlaması yöneltilebilmesinin önünü açan kararı almıştı.
Paris Temyiz Mahkemesi de 18 Mayıs’ta Suriye’de terör örgütü DEAŞ’a finansman sağladığı belgelerle ispatlanan, Fransız çimento şirketi Lafarge’a “insanlığa karşı suça ortak olduğu” iddiasıyla soruşturma açılmasını onaylamıştı.
DEAŞ’ı finanse etti
Dünyanın en büyük çimento şirketlerinden Fransız Lafarge, Suriye’de Mart 2011’de başlayan iç savaşa rağmen faaliyetini sürdürdü.
Terör örgütü DEAŞ’ın bölgeyi ele geçirmesine rağmen üretim faaliyetlerini sürdüren şirket, 2014’ün sonlarında çalışmalarını sonlandırdı ancak şirketin Çelebiye bölgesindeki faaliyetlerini devam ettirebilmek için DEAŞ’a “haraç” ödemenin dışında örgütten malzeme ve akaryakıt temin ettiği ifşa oldu.
İsim değişikliği kararı aldı
Şirket, Temmuz 2015’te İsviçreli rakibi Holcim ile birleşerek isim değişikliğine gitti.
Tesisin bir bölümüne 2015 başlarında yerleşen ABD ve Fransız askerleri, Türkiye’nin 9 Ekim 2019’da Suriye’de terör örgütlerine karşı başlattığı Barış Pınarı Harekatı öncesinde, yaklaşık 4,5 yıl boyunca buranın bir kısmını üs olarak kullandı.
